Cầu cạn công nghệ PRC V+ lần đầu xuất hiện tại Việt Nam: Đột phá về xây dựng hạ tầng giao thông

Lễ khánh thành các công trình đường cầu cạn trung tâm thương mại V+ (Lĩnh Nam, Hà Nội) chiều 27/7 không chỉ ghi dấu một bước đột phá về công nghệ xây dựng hạ tầng, mà còn mở ra kỳ vọng Việt Nam sẽ bứt phá trong cuộc đua giao thông hiện đại nhờ sáng tạo nội địa: công nghệ bản rỗng trên cọc bê tông cường độ cao (PRC V+), lần đầu tiên được ứng dụng thành công trên thế giới.

Công nghệ chưa từng có trên thế giới

Công trình cầu cạn do Công ty TNHH Hòa Bình (Công ty Hòa Bình) dưới sự dẫn dắt của ông Nguyễn Hữu Đường phát triển không chỉ là hạ tầng đô thị mới mà còn là bước ngoặt công nghệ khi lần đầu tiên trên thế giới, đường cao tốc được xây dựng bằng phương pháp sử dụng tấm panel bản rỗng đặt trên cọc ly tâm bê tông cường độ cao – công nghệ PRC V+.

Ông Nguyễn Hữu Đường, Chủ tịch Tập đoàn Hoà Bình phát biểu tại Lễ khánh thành

Khởi động từ tháng 9/2023, dựa trên những nghiên cứu của các quốc gia đi trước về công nghệ xây dựng đường trên cọc bê tông và tấm panel, Công ty Hoà Bình đã thành lập Ban chuyên trách, tự thiết kế và thi công công trình thực nghiệm. Qua quá trình nghiên cứu, phát triển, đội ngũ kỹ sư đã tìm ra được phương pháp mới nhất mà trên thế giới chưa ai làm được là xây dựng đường cao tốc trên cọc ly tâm và tấm panel bản rỗng. Đến tháng 12/2023, dự án đầu tiên đã hoàn tất, đặt nền móng cho một thế hệ công trình giao thông hoàn toàn mới. Chủ tịch Công ty Hòa Bình khẳng định: "Đường cao tốc trên cọc ly tâm và tấm panel bản rỗng này là phát minh chưa từng có trên thế giới".

Lợi ích của công nghệ PRC V+ khi áp dụng vào thực tế có thể tiết kiệm đến 50% khối lượng bê tông, 45% khối lượng thép và sử dụng sắt thép dự ứng lực thay cho sắt thép thông thường, tối ưu hóa cả chi phí lẫn độ bền. Đặc biệt, công nghệ khe nối chống động đất với khớp dẻo giữa dầm và cọc ly tâm giúp công trình vừa kiên cố vừa linh hoạt, giải quyết được điều từng là thách thức lớn trong thi công cầu cạn.

Nghi thức cắt băng khánh thành Các công trình đường cầu cạn trung tâm thương mại V+

PGS.TS Nguyễn Lan (ĐH Bách khoa Đà Nẵng) - người trực tiếp thẩm tra công trình - cho biết độ lún của cầu sau khi thử tải bằng ba xe siêu trường siêu trọng chạy tiến lùi 10 lần chưa tới 1mm (so với chuẩn Việt Nam là 10-11mm), cho thấy khả năng chịu lực vượt trội. Các vật liệu chính như cọc ly tâm mác 850, panel bản rỗng mác 500 - 550 đều được sản xuất công nghiệp theo tiêu chuẩn Nhật Bản và châu Âu. Từ đó, không chỉ giảm chi phí và thời gian thi công, mà còn hạn chế phát thải carbon, đây là điểm cộng lớn trong phát triển hạ tầng bền vững.

Đáng chú ý, thời gian thi công rút ngắn kỷ lục, chỉ mất 24 giờ để hoàn thiện một trụ cột, trong khi thông thường các dự án khác thường cần ít nhất 10 ngày. Dự án thử nghiệm tại 393 Lĩnh Nam có chiều dài 30m, rộng 18m, được triển khai từ 5/7 và hoàn thành đúng hạn ngày 25/7 giữa khu dân cư đông đúc và áp dụng phương pháp ép tĩnh.

Đây cũng là công trình cầu đầu tiên tại Việt Nam tích hợp trung tâm thương mại V+ rộng 180m² ngay dưới gầm cầu, cách âm hoàn toàn, đồng thời bố trí hệ thống mương thoát nước riêng tạo giải pháp triệt để cho tình trạng chia cắt đô thị và lũ lụt cục bộ.

Thử tải tại công trình

Nhiều điểm đột phá, có thể áp dụng đại trà

Phát biểu tại buổi lễ, kỹ sư Mai Triệu Quang - chuyên gia tư vấn kỹ thuật của dự án - khẳng định công trình cầu cạn PRC V+ là bước đột phá toàn diện cả về thiết kế, vật liệu lẫn phương pháp thi công. Không chỉ kế thừa bài học từ các dự án lớn trước đó như Lạch Huyện, công trình còn vận dụng linh hoạt các tiêu chuẩn xây dựng của Mỹ, Đức, Nhật Bản để cho ra đời mô hình cầu cạn phù hợp thực tiễn Việt Nam.

Theo ông Quang, công trình có bốn điểm đột phá đáng chú ý: Thứ nhất, lựa chọn chiều dài nhịp tối ưu (10m) giúp gia tăng độ cứng, giảm rung, giảm võng , từ đó kéo dài tuổi thọ kết cấu cầu, đảm bảo vận hành ổn định ngay cả khi lưu lượng xe lớn. Thứ hai, vật liệu sử dụng có cường độ rất cao, điển hình là cọc bê tông ly tâm mác 850 và bản rỗng sản xuất công nghiệp hoá theo công nghệ châu Âu. Việc này giúp giảm khối lượng vật liệu, giảm phát thải carbon và tối ưu chi phí vận chuyển, thi công. Thứ ba, chi tiết liên kết giữa cọc và dầm được cải tiến nhằm tăng khả năng chịu lực và chống động đất – vốn là điểm yếu trong các thiết kế truyền thống. Giải pháp khớp dẻo đã được kiểm chứng kỹ lưỡng trong quá trình thử nghiệm. Thứ tư, hàng cột ngoài sử dụng cấu kiện ống thép đổ lõi bê tông thay cho trụ bê tông cồng kềnh thông thường. Cấu trúc này vừa tiết kiệm không gian đô thị, vừa đảm bảo khả năng chịu va đập và nâng cao tính thẩm mỹ.

“Đây là lần đầu tiên một công trình cầu đường đô thị tại Việt Nam có thể đồng thời đạt được ba mục tiêu: rút ngắn tiến độ, giảm phụ thuộc vào nhân công và thời tiết, đồng thời tối ưu không gian sử dụng dưới gầm cầu vốn là yếu tố thường bị bỏ quên,” kỹ sư Quang nhận định.

Trực tiếp có mặt tại công trường thử nghiệm, Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam – ông Tống Văn Nga – khẳng định: “Chúng ta hoàn toàn có đủ vật liệu, công nghệ và nhân lực để thực hiện đại trà công nghệ này”. Ông cũng nhấn mạnh đây là hướng đi hiệu quả giúp giảm phụ thuộc vào nguồn cát, cốt liệu – vốn đang ngày càng khan hiếm.

Với tầm nhìn xa, Hòa Bình Group đã chuẩn bị sẵn sàng cho thí điểm đoạn cầu dài 1,16km trên đường Vành đai 4. Sau khi hoàn tất, công ty sẽ tặng toàn bộ phát minh này cho Nhà nước và nhân dân, như một đóng góp cho tương lai đất nước. Theo ước tính, nếu áp dụng đại trà, công nghệ PRC V+ có thể tiết kiệm hàng chục nghìn tỷ đồng ngân sách, và tạo ra nền móng vững chắc để Việt Nam tiến nhanh trên hành trình hiện đại hóa hạ tầng giao thông, tiệm cận trình độ thế giới.

Lễ khánh thành đúng vào ngày 27/7 - Ngày Thương binh Liệt sĩ càng khiến công trình thêm phần thiêng liêng. Đây không chỉ là biểu tượng của trí tuệ Việt, mà còn là lời tri ân sâu sắc, một minh chứng rằng tinh thần kiên cường và khát vọng cống hiến vẫn đang tiếp tục được truyền lửa bằng hành động cụ thể, bền bỉ và đầy quyết tâm.

*Ngày 4/3/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp với Công ty Hòa Bình, đại diện Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học & Công nghệ cùng các chuyên gia đầu ngành, nhằm trao đổi về giải pháp xây dựng cầu cạn, đường sắt đô thị trên cao theo công nghệ mới – PRC V+.

*Ngày 22/6/2025, Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số có văn bản gửi Đảng ủy Chính phủ về những đề xuất sáng kiến giải pháp xây dựng cầu cạn, đường sắt đô thị trên cao theo công nghệ mới của Công ty Hòa Bình.